فدائيفر، مدير منطقه يک شهرداري قزوين:
منطقه يك هسته مركزي شهر قزوين است
شهرداري منطقه يك بر اساس جمعيت حاضر در منطقه و نواحي منفصل موجود به بيش از 150 هزار نفر خدمترساني ميكند.
روزنامه همشهري: منطقه يك شهري قزوين به دليل تفاوتهاي اساسي خود با ديگر مناطق شهر در حوزه مديريت نيز به ديدگاههاي ويژهاي نياز دارد زيرا ميتوان چهره بخش اعظم ساختارهاي انحصاري قزوين اعم از فيزيكي و معنايي را در اين منطقه مشاهده كرد. در واقع اين منطقه از ساليان دور هسته مركزي قزوين بود كه شهر بعدها با محوريت آن از ديگر جهات گسترش يافته است. از اينرو تمركز بافت تاريخي، فرهنگي، تجاري و جمعيتي اصيل قزوين در اين منطقه بديهي است. اداره اين منطقه با رويكردي كه بتواند ضمن حفظ ميراث گرانبهاي شهر، مردم را به حقوق شهروندي لازم برساند، ضرورتي منوط به مديريت همه جانبه از سوي مدير و مجموعه تحت نظر وي است. گفتوگوي همشهري را با «كيومرث فدايي فر» شهردار منطقه يك قزوين ميخوانيد.
وجه تمايز ساختاري منطقه يك شهري با ديگر مناطق را در چه ميدانيد؟
جايگاه شهرداري منطقه يك در بين شهرداريهاي مناطق جايگاه ويژهاي است چرا كه بيشتر آثار تاريخي، مذهبي، امامزادهها، بازار، بافت قديمي، 10 هزار واحد صنفي و وروديها در شهري كه كريدور شمال به جنوب و شرق به غرب است در اين ناحيه قرار گرفته است. علاوه بر اين اغلب اجتماعات سياسي و مذهبي و عبادي در منطقه يك شهر برگزار ميشود. شهرداري منطقه يك بر اساس جمعيت حاضر در منطقه يك و نواحي منفصل موجود به بيش از 150 هزار نفر خدمترساني ميكند و خدماتي كه بايد ارائه دهد، نه تنها شهر قزوين، بلكه استان را در بر ميگيرد چرا كه آثار تاريخي و مذهبي و وجود بازار و بنكداران در اين ناحيه سفرهاي مذهبي، گردشگري و تجاري را در اين منطقه افزايش ميدهد.
اولويت شهرداري منطقه يك با توجه به شرايط خاص معماري، فرهنگي و اجتماعي اين منطقه در چه حوزهاي است؟
با توجه به اينكه بيشترين ميزان بافت تاريخي و فرسوده شهري در اين منطقه واقع شده، رونق بافت تاريخي و احياي بافت فرسوده مهمترين اولويت ما در بدو ورود به شهرداري منطقه يك بود. البته اين فرسودگي در 2 بخش كالبدي و فرهنگي مطرح است. در منطقه يك شهر قزوين 194 فضاي رها شده شامل گاراژها و زمينهاي بلا استفاده قرار دارد كه در بهترين نقاط شهري بنا به دلايل مختلف راكد مانده و به معضلي براي منطقه تبديل شده است. ما در مرحله اول اين پلاكها را شناسايي كرده و احياي بافت فرسوده در نقاط مختلف منطقه يك را دراولويتكاري خود قرار داديم. عمده دليل ما هم اين بود كه بلا استفاده ماندن اين زمينها در دراز مدت به فرسودگي منطقه يك كمك كرده و به شهر آسيب ميرساند. اولين گام ما نيز در اين راستا جلب مشاركت مردمي براي احيا و بهسازي بافت فرسوده بوده است.
با توجه به ديدگاه مبتني بر توسعه و بهسازي شهر توأم با حفظ بافت ميراثي، شهرداري منطقه يك چه رويهاي را در پيش ميگيرد تا كمترين آسيب به بافت ميراثي وارد شود؟
در اينكه بافت تاريخي قزوين از بافتهاي ارزشمند در سطح استان و حتي ملي است، شكي نيست و شهرداري نيز به آن احترام ميگذارد اما خدمترساني ما به شهروندان در بافت تاريخي و فرسوده همراه با حفظ ضوابط ميراث فرهنگي است. ميراث فرهنگي ضوابط خاصي دارد كه براي ما نيز لازم الاجراست. افزايش سطح اشغال در بافت فرسوده به ميزان 80درصد از خدمات تشويقي است كه به اين بافت تعلق گرفت تا مشاركت مردمي را براي احياي بافت فرسوده به حداكثر برسانيم و با كاهش تراكم نيز اصول ميراثي بافت نيز رعايت شود. متأسفانه شهروندان تا زمانيكه ارزش افزوده پلاك برايشان مطرح نشود راغب به نوسازي و بهسازي نميشوند و استقبالي نميكنند. يكي از ايرادات كلي در بازسازي شهر قزوين منطبق بودن نقشه بافت تاريخي با بافت فرسوده است كه شرايط را براي نوسازي و بهسازي بافت فرسوده براي بهبود و تسهيل خدمترساني دشوار ميكند. بايد اين را بپذيريم كه شهرونداني كه در محدوده بافت تاريخي و فرسوده زندگي ميكنند حق دارند از فناوري روز دنيا بهرهبگيرند. وقتي ما در گذشته اجازه ورود مصاديق فناوري مانند خودرو و گاز شهري را به اين فضاها داديم اينك موظفيم براي آنها ايمني فراهم كنيم چرا كه بعد از ورود فناوري خطرات هم خواهد آمد و ما بايد آمادگي خدمترساني به مردم در حوزه ايمني، بهداشت و درمان و خدمات شهري را داشته باشيم. اين امرانجام نخواهد شد مگر به واسطه بازسازي و اعمال عقبنشينيهاي لازم. بر همين اساس شهرداري و ميراث فرهنگي به تنهايي نميتواند در اين عرصه نقش مراقبت و احياي بافت را برعهده داشته باشد. بايد دست به دست هم دهيم تا اعتماد لازم را براي مشاركت شهروندان جلب كنيم. امتياز ندادن سبب ميشود تا اهالي از بافت قديمي و ارزشمند به سمت نواحي شمالي مهاجرت كنند و فرهنگهاي مختلف و مهاجران شهركهاي اقماري يا اتباع بيگانه در اين نواحي ساكن شود. با ادامه اين روند فرهنگ شهر نيز در معرض خطر فرسودگي قرار دارد و در آينده لطمه شديد خواهد ديد. علاوه بر آن سازهها، شبكه آبرساني و فاضلاب استحكام كافي ندارند و اگر حادثهاي رخ دهد عواقب جبرانناپذيري را در پي خواهد داشت.
چه امتيازاتي براي تشويق مردم به نوسازي بافت فرسوده در نظر گرفتهايد؟
دولت براي احياي بافت فرسوده امتيازات زيادي در نظر گرفته است. بهعنوان مثال تخفيف 50درصدي عوارض نوسازي ساختمان به صاحبان املاك تعلق ميگيرد و تراكمهاي تشويقي ارائه شده به مالكان را بهصورت تراكم سيال در نظر ميگيريم تا در صورتي كه امكان استفاده از آن نباشد قابليت تبديل به پول و استفاده در جاي ديگر يا جابهجايي را داشته باشد.
شهرداري منطقه يك ناگزير به خدمترساني به نواحي منفصل شهري شده است، در حالي كه در الحاق قانوني آنها نقشي نداشته است و از سويي نميتواند درآمدهاي نقاط كانوني شهر را در حواشي هزينه كند. براي تأمين درآمد در اين نواحي و بهبود خدمترساني چه سياستهايي در پيش گرفتهايد؟
ما هم قبول داريم كه 5 ناحيه شهري الحاق شده شامل ناصرآباد، شهرك دانش، چوبيندر، خيرآباد و مشعلدار بدون هيچ برنامه و زيرساختي تحويل شهرداري شد و از سوي ديگر بر مبناي قانون خودكفايي شهرداريها، هيچ بودجه دولتي به اين منظور تعلق نگرفته است. با اين حال ما خدمات خود را در اين مناطق آغاز كردهايم و با اولويت خدمات شهري نظير رفت و روب، جمعآوري زباله، تاكسيراني و اتوبوسراني فعاليت خود را با استقرار رؤساي نواحي با تمام امكانات ممكن انجام ميدهيم. همچنين براي بهبود شرايط معيشتي اهالي اين نواحي، در گرفتن پروانه ساختماني امتيازات تشويقي را در نظر گرفتهايم تا از مهاجرت به شهر جلوگيري شود. از سوي ديگر با شناسايي املاك بدون پروانه و ارسال به كميسيون ماده 100 شرايطي را براي تسهيل دريافت پروانه با هزينه عوارض دهياري ايجاد كرديم تا ضمن تعريف درآمد در اين مناطق كمترين ميزان عوارض از آنها گرفته شود.